Baza wiedzy
Publikacja "Społeczno-gospodarcze oddziaływanie dziedzictwa kulturowego. Raport z badań społecznych"
Zachęcamy do zapoznania się z publikacją "Społeczno-gospodarcze oddziaływanie dziedzictwa kulturowego. Raport z badań społecznych". Raport prezentuje wyniki przeprowadzonego na zlecenie Instytutu badania nad postawami Polaków wobec różnych aspektów związanych z dziedzictwem kulturowym. Opracowanie ma na również na celu rozpoczęcie debaty nad miejscem dziedzictwa w systemie gospodarczym, jego zasięgiem oraz oddziaływaniem na współczesne procesy społeczno-gospodarcze.
Dane zaprezentowane w raporcie mają pomóc w sformułowaniu przekonujących dla organów administracji państwowej i samorządowej oraz właścicieli i zarządców zabytków argumentów za finansowaniem ochrony dziedzictwa oraz właściwie prowadzoną opieką nad zabytkami. W raporcie przedstawiono propozycję modelu oddziaływania dziedzictwa na gospodarkę, zgodnie z założeniem, iż wiarygodna metoda oceny wartości dziedzictwa jest potrzebna do budowania świadomości społeczeństwa dotyczącej wagi dziedzictwa, jak również dostar¬czenia danych do opracowań prasowych czy naukowych. Gromadzenie informacji dotyczących dziedzictwa i jego wpływu na społeczeństwo i ekonomię umożliwi oparcie strategii działania instytucji związanych z dzie¬dzictwem na aktualnych, mierzalnych i obiektywnych danych oraz pozwoli na uwypuklenie znaczenia dzie¬dzictwa dla sektora kultury.
Zachęcamy do zapoznania się z materiałem, który może okazać się cennym źródłem danych dotyczących przekonań i postaw Polaków wobec dziedzictwa oraz argumentów za jego potencjałem względem społecznego oraz gospodarczego rozwoju.
Publikacja dostępna jest pod linkiem: http://www.nid.pl/upload/iblock/472/472e646a7a6f116cb09105f922695509.pdf
„Kultura a rozwój” podręcznik do ekonomii kultury.
Podręcznik "Kultura a rozwój" pokazuje jak wartości nie-ekonomiczne, na których oparta jest kultura, mogą służyć szeroko rozumianemu rozwojowi, a także jak pojęcie „wartości” jest kształtowane przez kulturę. Książka składa się z pięciu części. W pierwszej Autorzy wyjaśniają znaczenie podstawowych pojęć takich jak kultura, dziedzictwo i rozwój. W drugiej części systematyzują wiedzę na temat polskiego sektora kultury. W trzeciej części pokazują jak dziedzictwo przyczynia się do rozwoju społecznego oraz podają praktyczne wskazówki jak wykorzystać ten potencjał. W czwartej części omawiają problematykę kreatywności, innowacyjności oraz nowych wzorów uczestnictwa w kulturze. W piątej i ostatniej części wszechstronnie omawiają relacje pomiędzy kulturą i wolnym rynkiem.
Publikacja dostępna pod linkiem: http://www.nck.obserwatoriumkultury.pl/podrecznik.pdf
„Rzecz o dziedzictwie na wsi” publikacja Fundacji Wspomagania Wsi.
Publikacja "Rzecz o dziedzictwie na wsi. Rady, przykłady, informacje" ma inspirować do podejmowania konkretnych działań, służących ochronie dziedzictwa kulturowego i wykorzystaniu jego potencjału w rozwoju lokalnym. Opowiada o tym, jak mądrze posługiwać się dziedzictwem dla dobra nas, współczesnych, i jak dzięki temu zachować je dla naszych dzieci i wnuków. Kierujemy tę książkę przede wszystkim do wspólnot lokalnych, a więc do władz samorządowych, do organizacji, do liderów, i wreszcie do każdego, kto choć przez chwilę poczuł się spadkobiercą wszystkiego tego, co nas otacza.
Publikacja jest dostępna pod linkiem: http://www.fundacjawspomaganiawsi.pl/ebook/rzecz-o-dziedzictwie/
Źródło: Fundacja Wspomagania Wsi
Problematyka ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków w Studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w Miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego - Poradnik dla planistów i samorządów lokalnych
Poradnik ma za zadanie wsparcie projektantów opracowań planistycznych sporządzanych przez samorząd gminny w realizacji obowiązku wprowadzenia do tych opracowań zasad ochrony dziedzictwa i krajobrazu kulturowego oraz zabytków. Ponadto ma umożliwić samorządom gminnym przeprowadzaną pod tym kątem ocenę opracowań planistycznych w trakcie ich wykonywania.
Publikację, której autorami są eksperci NID można odnaleźć pod linkiem: http://www.nid.pl/upload/iblock/c5e/c5e81b48ef92a64a313d9ea02a31da61.pdf
Gminny program opieki nad zabytkami - Poradnik metodyczny
Zachęcamy do zapoznania się z publikacją ekspertów NID, dotyczącą Programu opieki nad zabytkami. Program ten powinien pomóc w aktywnym zarządzaniu zasobem stanowiącym dziedzictwo kulturowe gminy, a publikacja dostarcza cennych informacji dotyczących opracowania i wykonania Programu.
Publikacja znajduje się pod linkiem: http://www.nid.pl/upload/iblock/5b9/5b969b15ceca07b4ed33ae2020cde48e.pdf
Turystyka dziedzictwa. Poradnik dla organizacji pozarządowych.
Poradnik opowiada o tym jak rozwijać i promować turystykę w oparciu o wykorzystanie zasobów lokalnego dziedzictwa. Można się z niego dowiedzieć, czym jest turystyka dziedzictwa, jak i z kim można ją kreować w regionie, jak interpretować dziedzictwo kulturowe, a także, jakie mogą być formy promocji i sprzedaży produktu turystyki dziedzictwa. Publikacja została opatrzona ciekawymi praktycznymi przykładami i uzupełniona o przydatne informacje prawne związane z wykorzystaniem zasobów dziedzictwa i turystyką.
Publikacja dostępna jest pod linkiem: http://www.fpds.pl/media/filemanager/publikacje/turystyka-zrownowazona/poradnik_Turystyka_dziedzictwa.pdf
Informacja pochodzi z treści publikacji.
Każde miejsce opowiada swoją historię, czyli rzecz o dziedzictwie wiejskim
Opracowanie jest wspólnym dziełem osób związanych z rolnictwem i rozwojem obszarów wiejskich, ale głównie architektów, etnografów, archeologów i przedstawicieli wielu innych dziedzin związanych z dziedzictwem kulturowym wsi. Celem książki jest uświadomienie Czytelnikowi, co to jest dziedzictwo kulturowe wsi polskiej, jakie wartości ze sobą niesie, jak należy je chronić i jak można je wykorzystać.Książkę adresowana jest do decydentów rządowych, do władz samorządowych, lokalnych liderów i przedsiębiorców, nauczycieli i wychowawców, uczniów i studentów - mieszkańców swoich małych ojczyzn. Wydawca: Fundacja Fundusz Współpracy. Wydanie sfinansowane przez Fundację Wspomagania Wsi.
Publikacja dostępna pod linkiem: http://www.fundacjawspomaganiawsi.pl/ebook/kazde-miejsce-opowiada-swoja-historie/#/1
Informacja pochodzi ze strony internetowej Fundacji Wspomagania Wsi.
Czytanie krajobrazu, pisanie krajobrazu - o inwentaryzacji, interpretacji i adaptacji dziedzictwa wiejskiego Warmii i Mazur
Wykład Iwony Liżewskiej, kierownik Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Olsztynie, „Czytanie krajobrazu, pisanie krajobrazu - o inwentaryzacji, interpretacji i adaptacji dziedzictwa wiejskiego Warmii i Mazur” wygłoszony został na konferencji regionalnej „Rzecz o dziedzictwie na wsi” w Kamionce k. Nidzicy, 2 czerwca 2012.
Zapraszamy do zapoznania się z relacją z wykładu pod linkiem: http://wszechnica1.home.pl/11/142/698/czytanie_krajobrazu_pisanie_krajobrazu_o_inwentaryzacji_interpretacji_i_adaptacji_dziedzictwa_wiejskiego_warmii_i_mazur
Dziedzictwo kulturowe na TEDxRawaRiver
Dr Adam Hajduga specjalizuje się w problematyce socjologii czasu wolnego, w teorii i praktyce. Jest współtwórcą unikatowego w skali Polski Szlaku Zabytków Techniki oraz jego święta „INDUSTRIADY„. Jest pracownikiem naukowym Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej w Katowicach, a także zastępcą dyrektora Wydziału Gospodarki, Promocji i Współpracy Międzynarodowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.
Jest przekonany, że: „Za niewiele lat dla mieszkańców Europy miasto przemysłowe będzie zjawiskiem równie tajemniczym i fascynującym, jak teraz dla nas miasto średniowieczne." Tym przekonaniem emanuje w Radzie Naukowej Międzynarodowego Centrum Dokumentacji i Badań Nad Dziedzictwem Przemysłowym dla Turystyki oraz w Zarządzie Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Industrialnego (ERIH), stowarzyszenia łączącego ponad 850 zabytków techniki na całym kontynencie europejskim.
Informacja pochodzi z serwisu youtube.
Analiza dziedzictwa kulturowego DIVE
Analiza DIVE jest wynikiem projektu "Communicating Heritage in Urban Development Processes (Co-Herit 2007-08)", zainicjonowanym przez grupę roboczą Sustainable Historic Towns w ramach Baltic Sea Region. Norweski Dyrektoriat ds. dziedzictwa kulturowego (Riksantikvaren) był odpowiedzialny za przygotowanie analizy DIVE, która jest odpowiedzią na potrzebę rozwoju metodologii kulturalno-historycznej analizy dziedzictwa kulturowego przydatnej do opracowywania planów zagospodarowania przestrzennego.
Publikację można odnaleźć pod linkiem: http://www.riksantikvaren.no/filestore/DIVE-english-web2.pdf
Zintegrowane zarządzanie miastami historycznymi Droga do sukcesu. Przewodnik
Przewodnik „Droga do sukcesu - Zintegrowane zarządzanie miastami historycznymi” to opracowanie sieci tematycznej URBACT II HerO - Dziedzictwo jako szansa. Został on przygotowany dla administracji miast - urzędników miejskich i praktyków.
Szybko zmieniające się uwarunkowania współczesnego świata stawiają poważne wyzwania dla zarządzania historycznymi krajobrazami miejskimi w Europie. Brak równowagi pomiędzy rozwojem ekonomicznym a zachowaniem historycznej tkanki miejskiej kończy się często gospodarczą stagnacją albo utratą wartości dziedzictwa kulturowego wraz z utratą tożsamości.
Przewodnik „Droga do sukcesu - Zintegrowane zarządzanie miastami historycznymi” to opracowanie sieci tematycznej URBACT II HerO - Dziedzictwo jako szansa. Został on przygotowany dla administracji miast - urzędników miejskich i praktyków. W tym kontekście sieć HerO, partnerstwo między miastami:
• Regensburg (Partner wiodący, Niemcy),
• Graz (Austria),
• Neapol (Włochy),
• Wilno (Litwa),
• Sighis¸ oara (Rumunia),
• Liverpool (Wielka Brytania),
• Lublin (Polska),
• Poitiers (Francja)
• Valletta (Malta),
miała na celu wypracowanie zintegrowanych i innowacyjnych strategii dla historycznych krajobrazów miejskich. Głównym zadaniem projektu było ułatwienie znalezienia właściwej równowagi między zachowaniem architektonicznego dziedzictwa kulturowego, a zrównoważonym, wytrzymującym próbę czasu, rozwojem społeczno-ekonomicznym miast historycznych, tak, by wzmocnić ich atrakcyjność i konkurencyjność. Nacisk położony został na zarządzanie sprzecznymi interesami związanymi z wykorzystywaniem dziedzictwa kulturowego oraz na kapitalizację potencjalnych atutów dziedzictwa kulturowego dla działań ekonomicznych, społecznych i kulturalnych („Dziedzictwo jako Szansa”).
Zmierzając do osiągnięcia rzeczywistego oddźwięku działań sieci HerO w odniesieniu do lokalnych polityk, każde z miast partnerów projektu zorganizowało „Lokalną Grupę Wsparcia”. Przy zaangażowaniu wszystkich znaczących interesariuszy powstały długofalowe plany rozwoju, tzw. plany zarządzania dla historycznych obszarów miast.
Przewodnik nakreśla linie wiodące i oferuje doradztwo dla administracji miast i praktyków na temat, jak stosować to nowe podejście przy tworzeniu Planu Zintegrowanego Zarządzania Dziedzictwem Kulturowym. Opisuje się główne cechy charakterystyczne takiego planu i prezentuje najważniejsze etapy jego powstawania, tak aby stał się elementem wspomagającym zachowanie i kapitalizację wartości dziedzictwa dla zrównoważonego rozwoju urbanistycznego.
Przewodnik można znaleźć pod linkiem: http://www.mikolaj.lh.pl/urbact2/images/pdf/aktualnosci/hero_guidebook_pol.pdf
Publikacja "Good-Practice-Compilation": http://urbact.eu/fileadmin/Projects/HERO/outputs_media/HerO_-_Good_Practice_Compilation.pdf
Rekomendacje: http://www.mikolaj.lh.pl/urbact2/images/pdf/aktualnosci/Policy%20Recommendations%20polish%20version.pdf
Komunikat – W kierunku zintegrowanego podejścia do dziedzictwa kulturowego Europy
W maju 2014 roku unijni ministrowie kultury zwrócili się do Komisji o „przeprowadzenie analizy wpływu, jaki dziedzictwo kulturowe ma na gospodarkę i społeczeństwo w UE oraz o pomoc w opracowaniu strategicznego podejścia”.
Przyjęty dziś przez Komisję komunikat jest odpowiedzią na to wezwanie. Jego celem jest pomoc państwom członkowskim i zainteresowanym stronom w jak największym wykorzystaniu znacznego wsparcia na rzecz dziedzictwa, dostępnego w ramach unijnych instrumentów; pomoc w osiągnięciu bardziej zintegrowanego podejścia na szczeblu krajowym i unijnym oraz, w ostatecznym rachunku, uczynienie z Europy laboratorium innowacji opartej na dziedzictwie.
Wsparcie dla dziedzictwa kulturowego na szczeblu unijnym wypływa z art. 3 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, który stanowi, że Unia „czuwa nad ochroną i rozwojem dziedzictwa kulturowego Europy”. Artykuł 167 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowi, że „Unia przyczynia się do rozkwitu kultur państw członkowskich, w poszanowaniu ich różnorodności narodowej i regionalnej, równocześnie podkreślając znaczenie wspólnego dziedzictwa kulturowego”.
Komisja przygotowała również specjalne sprawozdanie towarzyszące komunikatowi, zawierające więcej szczegółów dotyczących unijnych polityk i finansowania sektora dziedzictwa.
Dokument strategiczny UE: Komunikat – W kierunku zintegrowanego podejścia do dziedzictwa kulturowego Europy
Sprawozdanie: Specjalne sprawozdanie – dziedzictwo w politykach UE
Conclusions on cultural heritage as a strategic resource for a sustainable Europe
Ile jest warte dziedzictwo? Wykład prof. Gregory’ego J. Ashwortha
Gregory J. Ashworth – profesor turystyki miejskiej i zarządzania dziedzictwem na Wydziale Planowania na Uniwersytecie w Groningen. Jego główne zainteresowania badawcze dotyczą relacji między turystyką, dziedzictwem i marketingiem miejsca, w szczególności w kontekście miejskim.
O ratowaniu zabytków z perspektywy samorządu. Marek Klara, wójt Gminy Miejsce Piastowe
Perspektywa gminy na dziedzictwo kulturowe.
O funkcjonowaniu samorządu gminnego na styku z zabytkami opowiedział Marek Klara, Wójt Gminy Miejsce Piastowe. Konferencja „Dziedzictwo kulturowe wsi podkarpackiej i małopolskiej". Bóbrka, 11 października 2014 r.
Więcej na ten temat: http://wszechnica.org.pl/?p=11&id_content=1200
Społeczno - ekonomiczne funkcje muzeów oraz Rola instytucji kultury w budowaniu i wzmacnianiu kapitału społecznego jako czynnika rozwoju społeczno-gospodarczego. Materiały z Seminarium "Dobre rządzenie"
Zachęcamy do zapoznania się z prezentacją pt. Społeczno-ekonomiczne funkcje muzeów dr Moniki Murzyn-Kupisz oraz artykułem napisanym we współautorstwie z dr Jarosławem Działek pt. Rola instytucji kultury w budowaniu i wzmacnianiu kapitału społecznego jako czynnika rozwoju społeczno-gospodarczego.
Źródło: http://zarzadzaniepubliczne.pl/pl/seminarium-dobre-rzadzenie/
„Analiza wpływu inwestycji w infrastrukturę kultury i turystyki dofinansowanych z funduszy strukturalnych na rozwój społeczno-gospodarczy poszczególnych gmin/powiatów województwa śląskiego”
Zachęcamy do zapoznania się z raportem pt. „Analiza wpływu inwestycji w infrastrukturę kultury i turystyki dofinansowanych z funduszy strukturalnych na rozwój społeczno-gospodarczy poszczególnych gmin/powiatów województwa śląskiego”
“Koła gospodyń wiejskich. Nie tylko od kuchni” raport podsumowujący badanie ilościowe i jakościowe. Pracownia badań i innowacji społecznych Stocznia
Zachęcamy do zapoznania się z raportem podsumowującym badanie ilościowe i jakościowe, którePracownia badań i innowacji społecznych Stocznia przeprowadziła w 2014 roku, a które dotyczyły zjawiska Kół Gospodyń Wiejskich.
Dynamika zjawiska powstawania Kół Gospodyń Wiejskich w połączeniu z niewielką wiedzą na ich temat – oraz, zapewne, wieloma stereotypami – skłoniły nas do realizacji projektu badawczego poświęconego Kołom Gospodyń Wiejskich. W ramach badania, którego wyniki podsumowuje ten raport, staraliśmy się odpowiedzieć na pytania: czym właściwie zajmują się Koła Gospodyń Wiejskich we współczesnej Polsce i jaka jest skala ich występowania? Jakie były ich funkcje w minionych latach i jak się dziś zmieniły? Jak członkinie (i ewentualni członkowie) Kół odnoszą się do swojej tradycji i historii, a jak widzą cel dzisiejszej działalności?
Do pobrania
Konsultacje społeczne planów miejscowych - przykłady i doświadczenia Gminy Inowłódz
"Nasza przestrzeń - nasza sprawa" to projekt realizowany przez Fundację Wspomagania Wsi. Jego zadaniem była aktywizacja społeczności do współdecydowania o zagodpodarowaniu przestrzennym. Zachęcamy do objerzenia materiału, w kórym można usłyszeć o takich działaniach w projekcie, jak przeprowadzenie konsultacji społecznych dot. planu zagosparowania przestrzennego w Spale oraz o dobrych praktykach angażowania mieszkańców w proces konstultacji społecznych.
Więcj na stronie:
Ciekawy referat na konferencji "Dziedzictwo wsi lubuskiej i dolnośląskiej - wiedza, dobre praktyki, wyzwania"
Wystąpienie Wojciecha Jachimowicza, twórcy Muzeum Instrumentów Muzycznych we wsi Szyba w woj. lubuskim o budowaniu tożsamości lokalnej w oparciu o dziedzictwo
Węcej na stronie: http://wszechnica.org.pl/11/142/1380/budowanie_tozsamosci_lokalnej_wokol_zabytku_na_wsi
Polskie tradycje winiarskie - reaktywacja zjawiska
Krzysztof Fedorowicz, właściciel Winnicy Miłosz w Łazie opowiedział o zielonogórskich tradycjach winiarskich podczas konferencji "Dziedzictwo wsi lubuskiej i dolnośląskiej - wiedza, dobre praktyki, wyzwania".
Więcej na stronie: http://wszechnica.org.pl/11/142/1386/zielonogorskie_tradycje_winiarskie
Promocja historii wsi z wykorzystaniem odkryć archeologicznych
Archeolodzu z Fundacji Archeologicznej Archeo opowiedzieli o działaniach mających na celu zainteresowanie mieszkańców historią miejsc, w kórych przeprowadzane są badania archeologiczne oraz o obopólnych korzściach, jakie mogą one przynieść.
Wiecej na stronie: http://wszechnica.org.pl/11/142/1392/o_korzysciach_i_mozliwosciach_wspolpracy_mieszkancow_z_archeologami
Aktywizacja obszarów wiejskich w oparciu o produkty żywnościowe na przykładzie wsi tematycznych
Czasopismo "Turystyka Kulturowa", w powszechnie dostępnej wersji porzez stronę internetową, publikuje artykuły badaczy i praktyków turystyki kulturowej. Zachęcamy do zapoznania się z tym wyjątkowym periodykiem.
http://turystykakulturowa.org/ojs/index.php/tk/index
Jednym znajnowszych artykułów jest praca Anny Kłoczko - Gajewskiej, Ruty Śpiewak i Patrycjusza Zarębskiego, pt: "Aktywizacja obszarów wiejskich w oparciu o produkty żywnościowe na przykładzie wsi tematycznych", który proponujemy do pobrania
Do pobrania
Aktywizacja-obszarow-wiejskich-w-oparciu-o-produkty-zywnosciowe-na-przykladzie-wsi-tematycznych.pdf
„Dziedzictwo obok Mnie – poradnik zarządzania dziedzictwem w gminach”
"Dziedzictwo obok Mnie - poradnik zarządzania dziedzictwem w gminach" ma wspomóc samorządy oraz wszystkie organizacje i instytucje zaangażowane w sprawy lokalnego dziedzictwa. Publikacja przeprowadza czytelnika krok po kroku przez cały proces zarządzania lokalnym dziedzictwem. Znajdują się w nim wskazówki jak identyfikować lokalne dziedzictwo, jak szacować jego wartość, jak je włączać w proces planowania rozwoju. Poradnik omawia prawa i obowiązki gminy związane z dziedzictwem, a także proponuje cały wachlarz metod i narzędzi, które mogą być pomocne przy rozwijaniu m. in. lokalnej przedsiębiorczości, partycypacji społecznej, edukacji. Podpowiada też gdzie szukać środków na działania przy zabytkach.
„Dziedzictwo obok Mnie – inspiracje do działań lokalnych”
Publikacja promocyjna "Dziedzictwo obok Mnie - inspiracje do działań lokalnych" jest zbiorem dobrych przykładów działań lokalnych społeczności, samorządów, przedsiębiorców, muzeów, stowarzyszeń i fundacji. Książka pokazuje, jak gminy i mieszkańcy realizują pomysły na opiekę i skuteczne wykorzystanie dziedzictwa dla rozwoju gminy. W publikacji pojawiają się też informacje o gminach uczestniczących w projekcie oraz przedstawione zostają wstępnie wyniki badań społecznych zrealizowanych w 2015 roku. Ich pogłębione analizy będą publikowane w serii wydawniczej przygotowywanej przez Narodowy Instytut Dziedzictwa we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim.
Dziedzictwo obok Mnie
